Het kan heel logisch aanvoelen: na het vwo ga je naar de universiteit, na de havo ga je naar het hbo, en na het vmbo ga je naar het mbo. Maar dit hoeft niet zo te zijn! Een andere studierichting past misschien veel beter bij je.
Vaak wordt binnen het onderwijs gesproken over ‘niveaus’, die impliceren dat het een ‘beter’ of ‘slimmer’ is dan het ander. Daardoor ontstaan een hoop misvattingen en negatieve stereotypes. En dat terwijl wij mensen van alle beroepen, en dus ook van alle studierichtingen, hard nodig hebben! Daarom kunnen we beter spreken van ‘studierichtingen’. Het is namelijk een soort onderwijs dat je gaat volgen, en geen moeilijkheidsgraad.
Misschien zit jij nu op de havo en wil je kapper worden. Daar heb je een mbo-opleiding voor nodig. Of je zit op het vwo, maar je leert liever in de praktijk dan uit boeken. Dan past een hbo-opleiding daar beter bij. En andersom kan natuurlijk ook: stel jij bent havist en je wil tandarts worden. Daarvoor moet je naar de universiteit.
Welke studierichting bij jou past is vooral afhankelijk van waar jouw interesses liggen, wat je zou willen worden en welke stijl van leren jouw voorkeur heeft.
Dat ligt in eerste instantie aan welke van de bovenstaande punten het zwaarst voor jou wegen.
Weet je precies wat je wil worden? Dan is de keuze al wat makkelijker. Je kunt voor veel beroepen opzoeken welke studie je hier exact voor nodig hebt. Voor sommige beroepen is dit een specifieke opleiding op één studierichting: denk aan dierenarts, diëtist of automonteur. Je weet dan gelijk welke studierichting je gaat volgen en je kunt je daar op voorbereiden.
Bij andere beroepen en vakgebieden, zoals de media en het onderwijs, kan je met verschillende opleidingen en studierichtingen bij dezelfde beroepen terechtkomen. Toch verschilt de inhoud van de studies vaak. Ook ziet de arbeidsmarkt er anders uit. Denk aan baankansen, salaris en doorgroeimogelijkheden.
Soms hebben twee opleidingen op verschillende richtingen dezelfde naam, maar zijn ze ook dan zowel in inhoud als arbeidsmarkt anders. Een voorbeeld hiervan is psychologie (wo) en toegepaste psychologie (hbo). Je kunt met beide bachelors psycholoog worden, maar binnen andere takken van het beroep. Welke dan meer bij je past hangt dus opnieuw af van waar je interesse ligt en hoe jij het liefst wil leren.
Maar je weet niet altijd wat je wil worden als je in je examenjaar zit. Niet zo gek. Misschien weet je dan wel wat je interessant vindt. Als jij strafrecht bijvoorbeeld boeiend vindt, is er een breder aanbod aan studies te vinden op het hbo en wo. En weet jij zeker dat een economisch beroep bij je past maar heb je nog geen idee welke, dan kan je kijken welke studierichting opleidingen aanbiedt waar jij breed wordt opgeleid. Dan heb je nog zat tijd om een beroep te kiezen.
Goed om te weten: het is ook heel normaal om, naarmate je verder komt in een studie, te wisselen van droombaan. Vooral als je kiest voor een bredere opleiding kom je een hoop dingen tegen. Voel dus geen druk om nu al een grote keuze te maken als je hier nog niet zeker in bent.
Als je nog meerdere opties hebt is het ook een goed idee om na te denken over hoe jij het fijnst leert en studeert. Zie jij jezelf jarenlang in de bibliotheek hangen, of ga je veel liever zo snel mogelijk aan het werk? Wil je überhaupt de hele week in de schoolbanken zitten of ga je liever drie a vier dagen aan de slag bij een leerbedrijf? De studierichtingen bieden ieder verschillende vormen onderwijs aan om aan te sluiten op jouw ideale manier van leren.
Nu even concreet. Wat zijn de verschillen tussen mbo, hbo en wo?
Als vwo’er kan je de keuze maken tussen hbo en wo, maar ook een havist kan dat. Zit jij nu op de havo en wil jij naar de universiteit? Dan heb je twee opties. Als eerst kan je doorstromen naar het vwo. Je doet eindexamen op vwo-niveau en kunt zo naar de uni. Wil je wel al graag studeren? Dan kan je ook naar het hbo en daar je propedeuse halen. Die krijg je als je jaar 1 succesvol hebt voltooid. Je kunt een hbo-opleiding volgen die aansluit op jouw wo-voorkeur, maar dit is meestal niet verplicht.
De meeste verschillen zitten in praktijk versus theorie, specifiek wetenschappelijke theorie. Aan de universiteit doe je veel onderzoek – je leert vooral vragen stellen en probleemstukken vormen. Op het hbo ben je meer bezig met vragen beantwoorden en probleemstukken oplossen. Je doet op het hbo ook meer ervaring op in het werkveld, zowel met praktijkopdrachten als tijdens je stage(s). Ook op het wo kan je stagelopen, maar dit is niet verplicht. Om deze reden zijn hbo-opleidingen ook vaker ingericht op een specifiek (soort) beroep, en zijn wo-opleidingen sneller gebaseerd op interessegebieden.
Uiteraard zit er ook een verschil in werkhouding. Net als bij het vwo wordt bij het wo meer zelfstandigheid verwacht. De universiteit vereist veel zelfstudie en discipline. De stof kan meer diepgang hebben en is vaker gericht op Engelse literatuur. Op het hbo werk je vaker samen met klasgenoten en heb je nauwer contact met je docenten.
HBO |
WO |
| Gericht op praktijk | Gericht op wetenschappelijk onderzoek |
| Studeren voor beroep | Studeren voor interessegebied |
| Stage verplicht | Stage niet verplicht |
| Samenwerken | Zelfstandig werken |
| Meer contacturen | Meer zelfstudie |
Als jij op de mavo zit heb je vast al gehoord wat je opties zijn als je naar het hbo wil. We vatten het nog kort samen. Je kunt na de mavo doorstromen naar havo en nog een keer eindexamen doen. Een andere optie is een mbo-4 volgen en daarna naar het hbo doorstromen. Het maakt hierbij meestal niet uit of je mbo-opleiding aansluit op je gewenste hbo.
Hbo en mbo zijn allebei praktijkgerichter dan het wo. Toch is er wel een verschil. Op het hbo stort je je eerst in de theorie, en pas je dit daarna toe in de praktijk. Bij een mbo-studie leer je je theorie terwijl je bezig bent in de praktijk. Je loopt daarom tijdens een mbo-opleiding veel meer stage dan op het hbo. Liggend aan het soort mbo dat je wil volgen (mbo-2, 3 of 4) kan je korter studeren dan op het hbo: het hbo duurt altijd vier jaar.
Ook ligt het tempo op het hbo hoger en krijg je meer lesstof. Je moet zelfstandiger zijn, bijvoorbeeld bij het regelen van een stageplek.
MBO |
HBO |
| Gelijk praktijkwerk | Eerst theorie, dan praktijk |
| Veel stagelopen | Specifieke stageperiodes |
| Minder lesstof | Meer lesstof op hoger tempo |
| Minder zelfstandigheid | Zelfstandigheid is nodig |
| Duurt 2 tot 4 jaar | Duurt altijd 4 jaar |
Begrijpelijk. Het is niet niks! Vaak ken je jezelf het beste, maar het kan helpen om het perspectief van een ander te hebben. Jouw ouders, mentor of klasgenoten kunnen suggesties geven van wat zij bij jou vinden passen. Let wel op – het is en blijft jouw keuze! Laat meningen en druk van buitenaf deze niet beïnvloeden. Elke keuze die jij maakt is een goede keuze.
Heb je je keuze in studierichting gemaakt, maar nog geen opleiding gekozen? Keuzegids kan je helpen. In de gids vind je een overzicht van alle opleidingen op het mbo, hbo of wo. Inclusief keuzevakken, arbeidsmarktgegevens en nog veel meer!
Deze blog is tot stand gekomen in samenwerking met Keuzegids, dé onafhankelijke studievergelijker. Meer informatie? Kijk op https://keuzegids.nl/.
Neem contact op via het contactformulier of bel ons op 088 – 3926353.
